“De kloof tussen het systeem (JJI) en de maatschappij is te groot. Wat er nodig is om die kloof kleiner te maken is het vergroten van de zelfredzaamheid met extra toezicht en begeleiding van een KVJJ. En dat is het leukste wat er is aan mijn werk.”

Ik ben Renzo, 41 jaar, sinds 2007 werkzaam binnen Via Jeugd voormalig JJI het Keerpunt. Woonachtig in het mooie Maastricht. Nu werkzaam binnen Kleinschalige Voorziening Justitiële Jeugd (KVJJ) in Venlo. Als jeugdzorgwerker heb ik een coachende rol naar het team toe en een pedagogische taak naar de jongeren die bij ons verblijven. Die combinatie, het teamproces en het proces van de jongere maakt het werk interessant en gewoonweg leuk om te doen. Ik krijg er energie van en kom elke dag met plezier naar mijn werk.

Van toen naar nu

In 2007 begin ik afdeling de Albatros, toen was de doelgroep gemengd. Zowel civiel rechtelijk als strafrechtelijk jongeren verbleven samen op een groep dat was normaal toen. Naderhand kwam er een splitsing tussen beide doelgroepen wat overigens een goede inzet was. Ik heb vervolgens een tijd lang gewerkt met 12 kort verblijf jongeren en die dynamiek in de groep was fantastisch. Destijds vooral gericht op probleemgedrag, repressie, je was geen goede jeugdzorgwerker als je niet kon begrenzen.

Nu komt er veel meer bij kijken, connectie maken, betrouwbaar zijn, congruent zijn, gepaste nabijheid bieden en ja begrenzen op een proportionele wijze. Zodat er uiteindelijk andere handelingsalternatieven komen. Zoveel mogelijk vanuit gezag, daar waar het echt nodig is vanuit macht. Dat is zoals we hedendaags werken met jongeren die op een KVJJ geplaatst zijn.

Hoe ontwikkelt de doelgroep zich in gedrag?

Ik heb met alle doelgroepen binnen Via Jeugd gewerkt, civiel rechtelijk (OTS) jongeren, meiden en jongens. Strafrechtelijke jeugdigen, kortverblijf, langverblijf, Individuele Traject Afdeling. Ik merk dat de doelgroep verhard is, als ik alleen al kijk naar het stukje taalgebruik, de agressie die ingezet wordt met de bijkomende problematieken dan is dat zorgwekkend. Elke jongere is anders, eigenlijk uniek en naast probleemgedrag moet je vooral ook kunnen zien waar iemands krachten liggen. Dat is er vaak wel en dat te kunnen benoemen maakt vaak dat jongeren ook willen openstaan voor eventueel feedback.

"Elke jongere is anders, eigenlijk uniek en naast probleemgedrag moet je vooral ook kunnen zien waar iemands krachten liggen."

Binnen de KVJJ verblijven drie categorie jongeren, jongeren in preventieve hechtenis, jongeren in jeugddetentie en jongeren met een PIJ – maatregel (eind fase) allen tussen de 13 en 24 jaar.

Wat betekent deze gedragsontwikkeling voor jouw werk?

In de  KVJJ sluiten we aan op wat een jongeren nodig heeft. Vrijheidsbeneming Op Maat (VOM) maakt al dat er onderzocht wordt binnen welk regime een individu geplaatst wordt. Daarnaast wordt er goed geanalyseerd welke beschermde factoren er aanwezig zijn. Dus bijvoorbeeld een jongere is verdachte van een eerste delict maar ging wel naar school of heeft werk. Of positief contact met een oude mentor. De beschermende factoren houden we in stand en kijken daarnaast goed wat er nog meer nodig is om uiteindelijk verantwoord terug te keren naar de maatschappij.

Dan hebben we de jongeren met een PIJ maatregel, voor mij de jongeren waar ik het liefst mee werk. Deze doelgroep heeft vaak al een enorm traject achter de rug (ik heb er zelf mee gewerkt). Vaak lang binnen de muren verbleven en dan komt het moment dat ze mogen resocialiseren. Door lang geen onderdeel te zijn binnen de samenleving (3-7 jaar) mis je vaak de connectie met de maatschappij. Daarnaast is er vaak sprake van hospitalisatie en is de mate van zelfredzaamheid beperkt. De kloof tussen het systeem (JJI) en de maatschappij is te groot. Wat er nodig is om die kloof kleiner te maken is het vergroten van de zelfredzaamheid met extra toezicht en begeleiding van KVJJ. En dat is het leukste wat er is.

Wat maakt het bijzonder om te werken in een KVJJ?

In de KVJJ werk je in een team dat volledig op elkaar is ingespeeld en ervaring heeft in het forensisch werken. Het meest bijzondere is dat je vaak in een kort tijdsbestek het verschil kunt maken voor jongeren. Niet denken dat je de volledig wereld gaat veranderen van de jongeren, kleine stapjes, wat meer in de juiste richting. Dat maakt het bijzonder.

Wat wil je bijdragen aan het leven van de jongere?

We hebben laatst een kaart ontvangen van een jongeman die 3 maanden bij ons verbleef. Het ging thuis niet goed, kwam al snel in een neerwaartse spiraal en was verdachte van meerdere delicten. Hij benoemd specifiek dat hij de tijd van de KVJJ fijn vond, en gebruikt daarin als voorbeeld dat we altijd samen kookten dat was gewoon gezellig en leerzaam. Praten terwijl we bezig zijn met koken, muziekje erbij (Bob Marley). Even los van het feit dat we strafrechtelijk jeugdige tot hun recht willen laten komen en dit middels een pedagogische invalshoek aanvliegen horen dit soort momenten er ook bij.

Waar ben je trots op?

Ik heb voorheen net als het grootste gedeelte van het team op de Individuele Traject Afdeling (ITA) gewerkt. Daar verbleef een PIJ jeugdige die uiteindelijk ook bij de KVJJ terecht is gekomen. We hebben daar het volledige proces doorlopen met hem in een periode van 4 jaar. Dat ging met vallen en opstaan nu verblijft hij op een andere locatie en hebben ongeveer een jaar na dato wekelijks nog steeds contact met hem. Hij begon destijds vanuit wantrouwen en wilde vooral niet meewerken. Gewoon mijn tijd uitzitten vertelde hij toen. Veel tijd, energie, vertrouwen gegeven aan hem en vooral er altijd zijn voor hem binnen de muren van het voormalig Keerpunt. Hij kreeg steeds meer binding met het team wat uit eindelijk maakte dat de scherpe kantjes ervan af ging en hij op ons kon terug vallen op het moment dat dit nodig was. Ondersteuning bieden op maat alleen daar waar het echt nodig was en werken aan het verhogen van zijn zelfredzaamheid dat uiteindelijk heeft gemaakt dat we als team trots kunnen zijn op een dergelijke casus.

"We werken samen en naast de jongeren in samenwerking met zijn netwerk (zoals ouders, opvoeders en grootouders). Want het zijn en blijven vaak de mensen die hun zoon het beste kennen."

Waarom draagt een KVJJ bij aan de toekomst van een jongere

De KVJJ draagt bij aan de toekomst van de jongere omdat wij het belangrijk vinden dat beschermende factoren niet verloren gaan daarnaast vooral kijken op welke leefgebieden extra ondersteuning nodig is. We doen dat met een ervaren team, een gedragsdeskundige die ons ondersteund daarin en in samenwerkingen met verschillende disciplines en ketenpartners. En bovenal al samen en naast de jongeren in samenwerking met zijn netwerk (zoals ouders, opvoeders of grootouders). Want het zijn en blijven vaak de mensen die hun zoon het beste kennen.

Meer informatie over de KVJJ Zuid vind je hier.